بررسی فراز و فرودهای ترخانیان در عصر تیموری

نویسنده

  • فاطمه رستمی استادیار گروه تاریخ، دانشگاه سیستان ‌و ‌بلوچستان، ایران
چکیده مقاله:

اصطلاح ترخان یکی از واژگانی است که در منابع تاریخ میاﻧﮥ ایران به‌کرار دیده می‌شود. در سده‌های نخستین اسلامی، این لفظ نوعی امتیاز برای گروه خاصی به شمار می‌رفت. در دورﮤ تیموریان نیز با دو عنوان ترخانیان و نشان ترخانی مطرح شد. سوال پژوهش حاضر این است که ترخان و منصب ترخانی در دورﮤ تیموری دستخوش چه تحول‌هایی شد و علت این تحول‌ها چه بود؟ دستاوردهای پژوهش حاکی از آن است که منصب ترخان که تا پیش از این دوره به گروه نظامیان و اقوام ترک اطلاق می‌شد، در دورﮤ تیموریان در دو بخش ترخانیان و نشان ترخانی ماهیت خود را تثبیت کرد. در دورﮤ تیمور و شاهرخ به‌طور عمده برتری با ترخانیان بود و در منابع کمتر از نشان ترخانی سخن به میان آمده است؛ اما پس از مرگ شاهرخ و همسرش، گوهرشادآغا، واژﮤ ترخانی از قالب منصب ترخانیان به نشان ترخانی تغییر یافت. مهم‎ترین علت این تحول تلاش امیرزادگان تیموری نظیر عبداللطیف، ابوسعیدتیموری، پسرش بایسنقرمیرزا و سلطان‌حسین‌بایقرا در محدودکردن ﺣﻴﻄﮥ اختیارات ترخانیان و درنتیجه تضعیف آنان بود. این سیاست تا به‌آنجا پیش رفت که از دورﮤ ابوسعید تیموری به بعد، منصب ترخانی از انحصار امرای ترخانی درآمد و به‌شکل نشان ترخانی به عموم مردم، اعم از اصناف و پیشه‌وران، داده شد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

فراز و فرودهای رابطه انگلیس و اروپا ‏(2011ـ 1945)‏

هدف این مقاله بررسی روابط انگلیس و اروپا در بافت همگرایی اروپایی است. پرسش اصلی پژوهش این است که فرازوفرود‌های رابطه انگلیس و اروپا در سال‌های 2011ـ 1945 تابع چه علل و عواملی می‌باشد؟ به نظر می‌رسد دغدغه‌های حاکمیتی، سابقه امپراطوری، ژئوپلتیک خاص انگلیس، دارا بودن گزینه‌هایی چون رابطه ویژه با امریکا و کشورهای مشترک‌المنافع، هراس از محور فرانسه‌ـ‌آلمان، ورود دیرهنگام به روند همگرایی اروپایی، نگا...

متن کامل

ترسّل در عصر تیموری

یکی از ادوار مهم و، در عین حال، کم‌تر شناخته‌شدة تاریخ ادبیات فارسی در زمینة ترسّل و دبیریْ عصر تیموری است. در این مقطع تاریخی منشیان بزرگ و نامداری چون عبدالواسع نظامی هروی، یوسف اهل، محمدعلی بن جمال‌الاسلام، معین‌الدین اسفزاری، ملّاحسین واعظ کاشفی، شهاب‌الدین عبدالله مروارید (بیانی کرمانی)، خواجه جهان، جامی، و خواندمیر ظهور کردند و آثار ارزشمند و مهمّی در انشا و نامه‌نگاری برجای نهادند؛ آثاری که ...

متن کامل

فراز و فرودهای رابطه انگلیس و اروپا ‏(۲۰۱۱ـ ۱۹۴۵)‏

هدف این مقاله بررسی روابط انگلیس و اروپا در بافت همگرایی اروپایی است. پرسش اصلی پژوهش این است که فرازوفرود های رابطه انگلیس و اروپا در سال های 2011ـ 1945 تابع چه علل و عواملی می باشد؟ به نظر می رسد دغدغه های حاکمیتی، سابقه امپراطوری، ژئوپلتیک خاص انگلیس، دارا بودن گزینه هایی چون رابطه ویژه با امریکا و کشورهای مشترک المنافع، هراس از محور فرانسه ـ آلمان، ورود دیرهنگام به روند همگرایی اروپایی، نگا...

متن کامل

فراز و فرودهای شعر کودک و شعر نوجوان ایران در سه دهه پس از انقلاب

نویسنده در مقالة حاضر وضعیت شعر کودک و شعر نوجوان ایران را در سه دهه پس از انقلاب توصیف و تحلیل می‌کند. محور برخی از پرسش‌ها، جریان‌های شعری، مختصات هر جریان، شرایط اجتماعی، شاعران مهم‌تر و شاعران جهت‌دهنده است و چارچوب آن نظری، تاریخی، توصیفی و تحلیلی است. این مقاله نخستین اثری است که به این شکل به جریان‌ها، آثار و شاعران سه دهه پرداخته است. بررسی برخی از مختصات دهة شصت (انقلاب و دفاع مقدس، رش...

متن کامل

فراز و فرودهای هویت ایرانی- اسلامی (از آغاز تا تهاجم تیمور)

هویت ملی ایرانیان ریشه در اعماق فرهنگ و تمدن ایران دارد . فرهنگ و تمدنیکه تاریخ آن با توجه به شواهد متعدد باستان شناسی دست کم به هزاره پنجم ق .مبرمی گردد. آریاها که در حدود هزاره اول ق .م وارد ایران شدند با استفاده از اینمیراث غنی و بهره گیری از دستاوردهای چندهزائ ساله تمدن ها بین النهرین،مصر و جز این ها اساس تمدن و فرهنگی اصیل و استواری را پایه نهادند که درتندباد تهاجم اقوام عرب و ترک اگر چه ا...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 9  شماره 4

صفحات  119- 138

تاریخ انتشار 2017-12-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023